Gram Sabhas : జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ పథకం (MGNREGA)కు ప్రత్యామ్నాయంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం(Central Govt) ‘వికసిత భారత్ – గ్యారంటీ ఫర్ రోజ్గార్ అండ్ ఆజీవిక మిషన్ (గ్రామీణ్)’ అనే నూతన చట్టాన్ని అమల్లోకి తీసుకొచ్చింది. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ఉపాధి అవకాశాలను విస్తరించడం, కార్మికుల హక్కులను మరింత బలోపేతం చేయడం, రాష్ట్రాల పాత్రను స్పష్టంగా నిర్వచించడం ఈ చట్టం యొక్క ప్రధాన లక్ష్యాలుగా కేంద్రం పేర్కొంటోంది. ఈ కొత్త చట్టంలోని నిబంధనలు, కార్మికులకు కల్పించే హక్కులు, అమలులోకి వచ్చిన మార్పులపై ప్రజలకు విస్తృత అవగాహన కల్పించేందుకు ఈ నెల 26న దేశవ్యాప్తంగా అన్ని గ్రామ పంచాయతీల్లో ప్రత్యేక గ్రామసభలు నిర్వహించాలని కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఈ గ్రామసభల్లో చట్టం ద్వారా లభించే చట్టబద్ధమైన హక్కులపై చర్చ జరగడంతో పాటు, కొత్త విధానాలు ఎలా అమలవుతాయన్న అంశంపై కార్మికులకు స్పష్టతనివ్వనున్నారు.
ఈ కార్యక్రమంలో భాగంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో కూడా శుక్రవారం గ్రామసభలు నిర్వహించేందుకు అధికారులు విస్తృత ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు. కొత్త చట్టంలో కీలకమైన మార్పుల్లో ముఖ్యమైనది ఏడాదికి కల్పించే ఉపాధి దినాల సంఖ్య పెంపు. ఇప్పటివరకు ఉన్న 100 రోజుల ఉపాధి హామీని 125 రోజులకు పెంచడం ద్వారా గ్రామీణ కుటుంబాలకు అదనపు ఆదాయ భద్రత కల్పించాలన్నదే లక్ష్యం. అలాగే, పని కోసం దరఖాస్తు చేసిన తేదీ నుంచి 15 రోజుల్లోగా ఉపాధి కల్పించడంలో విఫలమైతే, సంబంధిత కార్మికుడికి నిరుద్యోగ భృతి చెల్లించే బాధ్యతను రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలపై ఈ చట్టం మోపుతోంది. ఇది కార్మికుల హక్కులకు మరింత బలం చేకూరుస్తుందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
అయితే, నిధుల విషయంలో రాష్ట్రాలపై భారం పెరగడం ఈ చట్టంలోని మరో ముఖ్యమైన అంశం. గతంలో మొత్తం వ్యయంలో రాష్ట్రాల వాటా 10 శాతంగా ఉండగా, ఇప్పుడు దాన్ని 40 శాతానికి పెంచారు. దీని వల్ల రాష్ట్రాల ఆర్థిక స్థితిపై ప్రభావం పడే అవకాశముందని కొన్ని రాష్ట్రాలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నాయి. మరోవైపు, సాగు పనుల సమయంలో వ్యవసాయ కూలీల కొరత తలెత్తకుండా ఉండేందుకు ఏడాదిలో గరిష్టంగా 60 రోజుల వరకు ఉపాధి పనులకు విరామం ప్రకటించే వెసులుబాటును రాష్ట్రాలకు కల్పించారు. మొత్తంగా చూస్తే, ‘వికసిత భారత్ – గ్రామీణ్’ చట్టం గ్రామీణ ఉపాధి వ్యవస్థలో గణనీయమైన మార్పులకు నాంది పలుకుతోంది. ఈ మార్పులు కార్మికులకు ఎంతవరకు ప్రయోజనం చేకూరుస్తాయో, రాష్ట్రాలు ఈ బాధ్యతలను ఎలా నిర్వహిస్తాయో అనేది రానున్న రోజుల్లో స్పష్టమవుతుందని పరిశీలకులు చెబుతున్నారు.